Patent ve telif haklarını ihlal etme suçu nedeniyle ABD’de her yıl 2500 ila 2600 arasında dava açılmaktadır. Maalesef fikri haklar konusundaki ihlaller tahmin ettiğinizden çok daha fazla! Peki fikri hak tam olarak ne demektir? Ticari marka, patent ve telif arasındaki farklar nelerdir? Marka, logo, dizayn gibi ticari bir markanızı ya da patentini veya telif hakkını aldığınız bir fikrin ya da ürünün haksız şekilde kullanılmasını nasıl engelleyebilirsiniz? Fikri hakların korunması açısından yapılması gerekenlere yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Fikri Hak Nedir?
İşletme varlığı dendiğinde aklınıza ilk gelen nedir? Ofis binanız ya da personeliniz mi? Ürünleriniz veya hizmetleriniz mi? Evet. Tüm bunlar bir işletmenin sahip olduğu varlıklardır. Bu varlıklar işletme faaliyetlerinizi yürütmenizi sağlar. İşletme faaliyetlerinizin aksamaması ve olumsuz durumlarla karşılaşmamak için işletme varlıklarınız korunmalıdır. Örneğin, pahalı bir ofis kiraladığınız zaman ya da önemli bir makine satın aldığınızda yapmanız gereken ilk iş herhangi bir olumsuz duruma karşı bunların sigorta ettirilmesidir.
İşletmenizin söz konusu maddi varlıkları gibi maddi olmayan varlıkları da vardır. İşletmenize ait bir marka ya da logo, işletmenizin geliştirmiş olduğu orijinal bir fikir ya da bir ürün, sizin bestelediğiniz bir şarkı ya da ilk defa yapılmış bir resim bu varlıklara örnek olarak verilebilir. Bu maddi olmayan varlıkların da aynen diğer işletme varlıklarında olduğu gibi korunması şarttır. Hatta bazı durumlarda, bu varlıkların korunması daha önemlidir. Yeni bir icat, orijinal bir sanat eseri veya edebi bir eser, marka ismi veya logosu, dizaynı veya fikri bu varlıklar arasındadır. Bu tür varlıklara fikri haklar denir.
Peki birisi istemeden ya da isteyerek size ait bir işi ya da düşünceyi kendi menfaati için kullanır ya da kopyalarsa ne yapmak gerekir? Maalesef günümüz dünyasında bu tür haksız kullanımlar çok yaygın durumdadır. Söz konusu hak ihlallerinin engellenmesi amacıyla Fikri Haklar yasaları düzenlenmiştir. Fikri Haklar yasalarında getirilen korumaları bilmek ve onlara göre aksiyon almak işletmenize ait varlıkların korunması adına çok önemlidir.
Telifler, Patentler ve Ticari Markalar: Aynı fakat Farklı!
Maddi olmayan varlıklarınızı korumak için üç farklı Fikri Hak yasası bulunmaktadır. Hepsinin ortak amacı hırsızlığa ya da haksız kullanıma karşı sizi korumak olmakla birlikte üçünün birbirinden farklı yanları bulunmaktadır. Aşağıda bu Fikri Haklar yasalarının her birine ilişkin genel özellikler ifade edilmiştir:
- Telif (Copyrights): Telif müzik, ses-görüntü içerikleri, resim, yemek tarifi vb. her türlü orijinal ve ilk defa üretilmiş işleri kapsar. Orijinal bir içerik ürettiğinizde buna ait telif hakkını otomatik olarak kazanırsınız. Ancak hukuki olarak bunun ortaya konulması ve koruma sağlaması için telif kaydı yaptırmanız gerekir. Eğer herhangi bir ihlal söz konusu olursa, öncesinde telif kaydı yaptırmanız halinde Fikri Haklar konusundaki avukatınızın haklarınızı koruması daha kolay olacaktır.
- Ticari Marka (Trademark): İşletmenizi tanımlayacak ve rakiplerinizden sizi ayırt edecek nitelikteki her türlü işletme varlığınız Ticari Marka yasaları kapsamına girer. Bu çerçevede, marka ismi, logo, slogan ve diğer pazarlama unsurları ticari marka tanımı içerisindedir. Bu varlıkların korunması çok önemlidir. Çünkü müşterilerinizin işletmenizi ilk olarak tanımladıkları ve diğer şirketlerden ayırdıkları ilk şey bu unsurlardır (örneğin BMW logosu markanın kalitesini göstermek için yeterlidir). Diğer firmaların size ait müşteri tabanını çalmamaları için ticari markanızı USPTO’ya kaydettirmeniz gerekir. Bunu yapmadığınız takdirde müşterileriniz hala size ait markayı tanıyabilir ancak markanızın haksız şekilde bir başkası tarafından kullanılması durumunda bir tazminat elde etmeniz çok zor olur.
- Patentler (Patents): Patent telif hakkına çok benzer. Buradaki farklılık orijinal bir makine ya da yeni bir biyokimyasal formül icat etme gibi yeni bir icat yapılan durumlar için geçerli olmasıdır. Patent hakkı kayıt yaptırdıktan sonra 20 yıl geçerlidir. Patent başvurusu USPTO’ya online olarak yapılabilir. Patent aldıktan sonra icadınızı paraya çevirebilir ya da üçüncü bir kişiye kiralayabilirsiniz.
Şirketiniz Ait Fikri Hakları Nasıl Koruyabilirsiniz?
- Fikri Haklar Yasalarını Takip Edin – Telif hakkı, patent ve ticari marka yasaları işletmenize ait varlıkların korunmasını sağlar. Bu kapsamda, ilgili yasalarda yer alan prosedürlerin yerine getirilmesi ve işletmenize ait varlıkların tescil işlemlerinin zamanında yapılması söz konusu koruma imkanlarından faydalanabilmenizi sağlar.
- Website Domain, Ürünler ve Hizmetlerin Kaydedilmesi –Websitesi domain adresi gibi diğer varlıklarınızın daha önceden kaydını yaptırarak, başkalarının önceden kullanmasını engelleyebilirsiniz.
- Gizlilik Anlaşması (Non-Disclosure Agreement (NDA) Yapılması – Ticari marka avukatları ya da şirketinizin hukuk uzmanları ile Gizlilik Anlaşması düzenleyerek çalışanlarınızın ya da birlikte iş yaptığınız diğer şirketlerin size ait teknoloji ya da fikirleri kopyalamasını engelleyebilirsiniz.
Özet Olarak…
Yeni bir işletme sahibi ya da Instagram hesabı için orijinal içerikler üreten bir sanatçı da olsanız Fikri Haklarla ilgili hırsızlık ya da usulsüzlük hükümleri sizin için de geçerlidir. Bu nedenle, haklarınızın korunması adına fikri haklarınızın gecikmeden kaydettirilmesi çok önemlidir.
Yardıma mı İhtiyacınız Var?
Onal Gallant&Partners, Gayrimenkul Hukuku, Fikri Mülkiyet Hukuku, Ticaret Hukuku, Aile Hukuku, Aile Yoluyla Göçmenlik, Çalışma ve Yatırım Yoluyla Göçmenlik ve ABD Vize Süreçleri konularında uzman bir hukuk bürosudur. Amerika'da şirket kurulması ve ABD’de gayrimenkul satın alınmasından, marka tescili ve Green Card çekilişlerine kadar geniş bir yelpazede güvenilir bir temsil ve danışmanlık hizmeti sunmaktayız.
Onal Gallant&Partners’ın tüm ofislerinde görev yapan her biri alanının uzmanı, güncel mevzuat ve uygulamalar hakkında derinlemesine bilgi ve tecrübe sahibi olan saygın ve dinamik hukukçulardan oluşan ekibi saydığımız bu alanları ilgilendiren tüm hukuki problemlerinizin çözümü ve ABD’de hayata geçirmek istediğiniz projelerinizin finansal olarak en etkin şekilde ve sorunsuz süreçlerle yönetilmesi konusunda sizlere yardımcı olmaya hazırdır.
Uzmanlık ve uygulama alanlarımızdaki konularla ilgili olarak en çok merak edilen sorulara verdiğimiz cevapları, sürekli değişen ve güncellenen yasal düzenlemeler ve idari tasarruflarla ilgili haberleri ve bilgilendirme amaçlı videolarımızı ve bloglarımızı ziyaretçilerimizle paylaşmaktan büyük mutluluk duyuyoruz. Bu kapsamdaki yayınlarımızı websitemizden, Facebook, Twitter, Quora, LinkedIn ve Medium hesaplarımızdan ve Youtube kanalımızdan takip edebilirsiniz
Ayrıca ofisimize e-mail veya telefonla doğrudan ulaşabilirsiniz.
