ABD’deki işletmenizi satışa çıkarmak istiyorsunuz. Peki nereden başlamanız gerektiğini biliyor musunuz? Hukuki ve muhasebe ile ilgili dikkat etmeniz konular nelerdir? Doğru alıcıyı nasıl bulabilirsiniz? İşletme değeri neye göre belirlenir? Sadece bir varlık satışını mı hedefliyorsunuz? Yoksa işletmenize ait tüm hisseleri elden mi çıkaracaksınız?
ABD’de işletme satışında ortaya çıkabilecek potansiyel yükümlülükler, olası vergi sonuçları, mevcut sözleşme hükümleri gibi dikkate almanız gereken birçok başlık var. Doğru bir adım için mutlaka dikkate almanız gerekenleri yazımızda sizler için derledik.
İşletme Satışı Nedir ve Neden Yapılır?
İşletme satışı, bir işletmenin tüm varlık ve yükümlülükleriyle bir başkasına devrini sağlayan hukuki bir işlemdir. Bunun yanında parçalı satış şeklinde işletme satışı da mümkündür. Buna göre işletme sahibi bir işletmenin tamamı yerine kendisinin karar vereceği belli bir kısmını da bir başkasına devredebilir. Bu gibi bir durumda işletmenin yönetilmesi, karın dağıtılması gibi önemli konular üzerinde ayrıca anlaşılması gerekir.
Bir işletmenin temel amacı kar elde etmektir. İşletme sahipleri farklı amaçlarla işletme kurarlar ya da satın alırlar. Ancak zaman içinde işletme sahipleri kurup büyüttükleri ya da satın aldıkları işletmelerini farklı gerekçelerle satmak isteyebilir. Bir işletmeyi sıfırdan kurup belli bir büyüklüğe getirip karlı bir şekilde satmak bir işletme sahibinin benimsediği bir strateji olabilir. Ya da aile işletmesi şeklinde kurulmuş fakat aile bireylerinin farklı işler üzerinde yoğunlaşması nedeniyle elden çıkartılmak istenen bir işletme de olabilir. Veya işletme sahibinin tüm çabalarına rağmen istenen karlılığa erişilememiş ve işletmenin daha fazla zarar etmesini engellemek için işletme satılmak istenmiş olabilir.
Amaç ne olursa olsun bir işletme satışı oldukça dikkatli yürütülmesi gereken bir süreci ifade eder. Bu açıdan, işletme devri konusunda tecrübeli ve uzman hukukçulardan destek alınması, ileride ortaya çıkabilecek risklerin ortadan kaldırılması için elzemdir.
İşletmenin Doğru Fiyatla Satışa Sunulması
Bir işletme varlık ve borçlarıyla bir bütün oluşturur. İşletmenin sahip olduğu stok, makine-teçhizat, gayrimenkul gibi farklı niteliklerdeki varlıklarının nitelikleri ve ekonomik ömürleri de dikkate alınarak ayrı ayrı değerlerinin ortaya konulması gerekir. Benzer şekilde, işletme sahibinin işletmeye ne kadar özkaynak koyduğu, sermayenin ne kadarının borçtan oluştuğu gibi işletme yükümlülüklerinin de detaylı olarak belirlenmesi gerekir. Bunlara ilave olarak, işletmenin geliştirmiş olduğu marka ve sahip olduğu müşteri kitlesi gibi maddi olmayan ancak işletme için önemli değerler ifade eden varlıkların işletme değerinin belirlenmesinde ayrıca dikkate alınması zorunludur.
İşletme değerinin ortaya konulmasında farklı yöntemler bulunur. Bunlardan en öne çıkan yöntem nakit akışlarına dayalı değerleme yöntemidir. Buna göre işletmenin geçmiş birkaç yıllık nakit akışları dikkate alınarak sonraki birkaç yıl için bir projeksiyon yapılır. Bu sayede işletmenin birkaç yıl sonra ne kadar bir nakit akışı sağlayacağı belirlenerek, işletmeye bir değer biçilir. Bunun dışında kullanılan bir diğer yaygın yöntem ise emsal işletmelerin satış fiyatlarıdır. Aynı sektörde ve benzer nitelikte olan başka işletmelerin yakın zamanda ortaya çıkan satış fiyatları işletme değerinin belirlenmesinde kullanılan önemli bir yöntemdir.
İşletme değerinin doğru ve makul olarak belirlenmesi hem satış işlemini kolaylaştıracak hem de işletme sahibinin işletme satışından zarar etmemesini sağlayacaktır.
İşletmenin Ayrıntılı İncelenmesi Anlaşması (Due Diligence)
Eğer işletmenizi satabileceğiniz potansiyel bir alıcı bulduysanız işletmenizin ayrıntılı incelenmesine izin verebilirsiniz. Ayrıntılı inceleme anlaşması resmi ve gizlilik içeren bir işlemdir. Buna göre işletmenizi almak isteyen kişi işletmenizi daha detaylı olarak inceleyebilir ve işletmeniz hakkında ayrıntılı bilgilere ulaşabilir. Bir işletme satışı önemli tutarlarda bir satış olduğu için bu tür bir işlem alıcının doğru değerlendirme yapması açısından çok önemlidir. Ayrıntılı inceleme anlaşması çerçevesinde,
- İşletmenizin organizasyon yapısı, çalışan sayısı gibi genel bilgiler,
- İşletmenizin tarafı olduğu sözleşmeler (çalışanlarla yapılan sözleşme, tüketicilerle yapılan sözleşme, tedarikçilerle yapılan sözleşme gibi),
- İşletmenin sahip olduğu pazarlama kanalları
gibi önemli bilgiler potansiyel alıcılarla paylaşılır. Tabi bu bilgiler işletme için ticari sır niteliğinde olduğu için bu anlaşmanın işletmeyi koruyacak şekilde düzenlenmesi ve uzman bir hukukçu gözetiminde hazırlanması çok önemlidir.
Satış Sözleşmesi Anlaşması
Satış sözleşmesi anlaşması artık işletmenizin devrini sağlayan nihai anlaşmadır. Bu anlaşmanın imzalanmasıyla işletmenizi bir başkasına devretmiş olursunuz. İşletme satışının nihayete ermesi konusunda geçiş takvimi belirleyerek devrin belli bir süre sonunda gerçekleşmesini de sağlayabilirsiniz. Ayrıca belli bir süre işletmeyi satın alanlara yardımcı olacak ve müşteri tabanının korunmasını sağlayacak şekilde özel hükümler de ilave edebilirsiniz.
Bu sözleşme ile işletmenin devri gerçekleşeceği için sözleşme kapsamının çok iyi belirlenmesi, tüm detaylarının sizin isteğiniz şekilde sözleşmeye dahil edilmesi büyük önem taşır. Bunun için ise uzman bir hukukçudan görüş alınması olmazsa olmaz niteliktedir.
İşletme Satışının Vergi Boyutu
İşletme satışına bağlı olarak önemli vergi tutarları ile karşılaşabilirsiniz. Burada vergiye tabi tutar işletme satışından elde edilen kar tutarıdır. Ödenecek vergi tutarı kazandığınız paranın olağan faaliyet karı mı yoksa sermaye kazancı mı olduğuna bağlı olarak değişecektir.
Genellikle işletme varlıklarının satışından elde edilen kar, sermaye kazancına yönelik vergi oranları üzerinden vergilendirilir. Diğer yandan, varlık satışı dışındaki unsurlardan elde edilen kar ise olağan gelirlerin tabi olduğu vergi oranları üzerinden vergilendirilir. Bu nedenle, bir işletme satışından fiyat üzerinden uzlaşılırken satış fiyatının ne kadarının maddi varlık satışından ne kadarının ise maddi olmayan varlık satışından kaynaklandığının belirlenmesi önemlidir. Satış tutarının söz konusu varlıklara göre dağılımına bağlı olarak ödenecek vergi tutarı değişecektir. İşletme satışına bağlı ödenecek vergi tutarları önemli büyüklüklere ulaşabilir. Bu nedenle, satışın vergi boyutunun iyi yönetilebilmesi için detaylı bir vergi planlaması yapılması şarttır.
İşletme Satışında Mevcut Sözleşmelerin Durumu
İşletme tüm varlık ve yükümlülükleriyle canlı bir organizma gibidir. İşletme sahipliğinin kimin üzerinde olduğundan bağımsız olarak müşteriler ürün satın almaya, sipariş vermeye devam eder. Benzer şekilde tedarik zinciri içinde stok temini, üretim faaliyetleri gibi diğer işlemlere de ara verilmez. Bu açıdan, işletme tüzel kişisi adına önceden yapılan sözleşmeler geçerliliğini korur. Bu sözleşmeler karşılıklı taahhütleri içerir. Ayrıca değiştirilmedikçe sözleşme hükümleri devam eder. Bu nedenle, işletmenin devri durumunda her bir sözleşme veri olarak kabul edilmelidir ve devir sözleşmesi kapsamında taraflarca ele alınması gerekir.
Yardıma mı İhtiyacınız Var?
Onal Gallant&Partners, Gayrimenkul Hukuku, Fikri Mülkiyet Hukuku, Ticaret Hukuku, Aile Hukuku, Aile Yoluyla Göçmenlik, Çalışma ve Yatırım Yoluyla Göçmenlik ve ABD Vize Süreçleri konularında uzman bir hukuk bürosudur. Amerika'da şirket kurulması ve ABD’de gayrimenkul satın alınmasından, marka tescili ve Green Card çekilişlerine kadar geniş bir yelpazede güvenilir bir temsil ve danışmanlık hizmeti sunmaktayız.
Onal Gallant&Partners’ın tüm ofislerinde görev yapan her biri alanının uzmanı, güncel mevzuat ve uygulamalar hakkında derinlemesine bilgi ve tecrübe sahibi olan saygın ve dinamik hukukçulardan oluşan ekibi saydığımız bu alanları ilgilendiren tüm hukuki problemlerinizin çözümü ve ABD’de hayata geçirmek istediğiniz projelerinizin finansal olarak en etkin şekilde ve sorunsuz süreçlerle yönetilmesi konusunda sizlere yardımcı olmaya hazırdır.
Uzmanlık ve uygulama alanlarımızdaki konularla ilgili olarak en çok merak edilen sorulara verdiğimiz cevapları, sürekli değişen ve güncellenen yasal düzenlemeler ve idari tasarruflarla ilgili haberleri ve bilgilendirme amaçlı videolarımızı ve bloglarımızı ziyaretçilerimizle paylaşmaktan büyük mutluluk duyuyoruz. Bu kapsamdaki yayınlarımızı websitemizden, Facebook, Twitter, Quora, LinkedIn ve Medium hesaplarımızdan ve Youtube kanalımızdan takip edebilirsiniz
Ayrıca ofisimize e-mail veya telefonla doğrudan ulaşabilirsiniz.
